فرمت: پاورپوینت قابل ویرایش
موقعیت گنبد علویان:
گنبد علویان در چهار باغ علویان، در نزدیکی میدان امام زاده عبدالله قرار دارد.
بنای
گنبد علویان در شهر همدان که تا چندی پیش در محدوده دبستانی کوچک در بافت
قدیمی شهر بود مجالی برای شناساندن معماری منحصر به فرد خود نداشت اکنون
پس از آزاد کردن بافت پیرامون و تجهیز محدوده آن در وضعیت مناسب تری قرار
گرفته و به دلیل معماری ویژه و تزئینات بسیار پیچیده گچی آن که
از حدود 900 سال پیش به جا مانده در خور معرفی است. گنبد علویان به اعتبار
تحقیقات باستان شناسان بنایی مغولی یا به عبارتی سلجوقی تکامل یافته
است.این گنبد به دلایلی چند واز جمله ویژگی های منحصر به فرد کالبدی وظرافت
تزئینات استثنایی آن همواره مورد توجه ویژه محققان قرار داشته .پورفسور
آرتور اپهام پوپ به خصوص به این بنا عنایتی خاص نشان داده و در هنگام قیاس
با معماری دوره های پیشین چنین گفته است:معماری مغول ایلخانی با پیشینیانش
نزدیکی دارد و در واقع رشد همشکل سبک ها و شیوه های قبلی سلجوقی است ارتباط
میان این دو سبک چنان نزدیک است که در برخی موارد مانند گنبد علویان
همدان عقاید در مورد سلجوقی یا مغولی بودن بنا متفاوت است ولی به طور کلی
معماری مغولی دارای یک خصلت ویژه خود بود و در بسیاری جنبه ها با کارهای
سلجوقی تفاوت داشت.گر چه در بنای مغولی یک مقیاس عظیم به کار رفت اما آنها
در عین حال خیلی سبک ترند ....به طور کلی در این معماری سختی و خشنی کاهش
یافته فضاهای خالی بیشتر شده و روشنایی افزون تر و بهتر طراحی شده است.
این
بنا از لحاظ هنر گچبری و آجرکاری از آثار ارزشمند و کم نظیر سده های میانی
دوره اسلامی (سده های 6و 7هجری) است.شکل ظاهری آن شبیه ((گنبد سرخ)) مراغه
است که در سال 542 هجری قمری ساخته شده و ابعاد داخلی آن (8متر در 8متر ) و
تزئینات غنی و متراکم و در عین حال راز آمیز و چشم نواز درون بنا تا حدودی
مشابه بنای (گنبد حیدریه ) قزوین است که از بنا های اوایل قرن 6 هجری قمری
است .بنابراین گنبد علویان همدان را هم باید از آثار معماری آرامگاهی این
دوران به شمار آورد.
و...